پایان نامه توجه به شناخت و آموزش و پرورش کودکان و دانش آموزان استثنایی
مقدمه:
توجه به شناخت و آموزش و پرورش كودكان و دانش آموزان استثنايي و عقب مانده ي ذهني يعني افرادي كه به دلايل خاص جسماني و ذهني – رواني – عاطفي نمي توانند از برنامه هاي عادي آموزشي به نحو مطلوب بهره مند گردد .
از نشانه هاي پيشرفت و اصالت و قوت و غناي فرهنگ و نظام آموزش و پرورش هر جامعه است .
كوشش در جهت شناسايي و برنامه ريزي و ايجاد تسهيلات آموزشي هر چه بيشتر براي كودكان و دانش آموزان عقب مانده ذهني كه عمدتاً به دليل نياز فوق العاده از اولويت خاصي برخوردارند ،گامي در تحقق اهداف مقدس انقلاب فرهنگي است .
مطابق ارقام و آمار بين المللي حدود 10 الي 15 درصد از كل دانش آموزان سنين مدرسه رو در هر جامعه اي به نحوي از انحاء نياز به كل برنامه هاي آموزشي ويژه و خاص دارند ،در اين رهگذر از جمله مسائل و مشكلات و موانع عمده كمبود قابل ملاحظه نيروي انساني متعهد و متخصص و آشنا به اصول و روش هاي آموزش و پرورش استثنايي است ،در اين ميان نقش مديران به عنوان الگو براي اوليا و مربيان از اهميت ويژه اي برخوردار است ، زيرا كارآيي و اثربخشي هر سازمان تا حد قابل ملاحظه اي به نحوه مديريت و كاربرد صحيح و مؤثر منابع انساني بستگي دارد . بنابراين مديران مدارس كودكان عقب مانده ذهني بايد به دانش و بينش لازم جهت مواجه شدن و حل مشكلات اين عامل پيچيده و حساس مجهز شوند .
بنابراين ما در اين پژوهش به دنبال آن هستيم كه عوامل مؤثر بر عملكرد مديران در اين مركز آموزشي ع . م . ذ در شهر تهران را بيابيم و بررسي كنيم . ( سليمي اشكوري ، هادي ، 1370 ، ص 12 )
بيان مسئله:
امروزه در جهان ،عقيده بهداشت براي همه جنبه عموميت يافته و به طور مكرر از شعارهاي بهداشتي صحبت به ميان آمده است اما متأسفانه ،عملاً با افزايش روز افزون بسياري از انواع مشكلات بهداشتي از جمله عقب ماندگيهاي ذهني در جوامع مختلف مواجه هستيم .
موضوع عقب ماندگي هاي ذهني در تمام ادوار تاريخ و در تمام جوامع و نيز در تمام طبقات مطرح بوده است اما انسان شناخت چنداني از آن نداشته است . اگر تعداد افراد عقب مانده ذهني 3%كل جمعيت هر جامعه را تشكيل دهد ،اهميت موضوع به خوبي روشن خواهد شد .
بخصوص هنگامي كه ملاحظه مي شود در استان اصفهان با در نظر گرفتن جمعيت حدود 4 ميليوني آن نزديك به 400 هزار فرد معلول جسمي و ذهني وجود دارد .
در سال 1347 دفتري به نام آموزش كودكان و دانش آموزان عقب مانده ذهني در وزارت آموزش و پرورش ايجاد شد كه اين امر موجب توسعه مراكز و مدارس استثنائي در نقاط مختلف كشور گرديد . اين دفتر تا سال 1357 حدود 8000 دانش آموز (عقب مانده ذهني ، نابينا ، ناشنوا ، ناسازگار و تيزهوش ) را تحت پوشش خود قرار داد .
اكنون در طي سال هاي گذشته توجه واقع بينانه ،خير انديشانه و عطوفت اسلامي مسئولين ايران و همكاري سازمان هاي دولتي و …… با تلاش هاي شبانه روزي آنان ما را بر اين داشته كه اين گونه به بيان مسئله مورد پژوهش خود بپردازيم : بنابراين :
â آيا عملكرد مديران مراكز آموزشي بر پيشرفت دانش آموزان عقب مانده ذهني تأثير دارد ؟
( شريفي درآمدي ، پرويز ،1373 ،ص 16 )
ضرورت پژوهش:
تا زماني كه كودك از لحاظ مغزي و بدني در حد لازم رشد نكرده باشد و تا موقعي كه از نظر كنش ذهني به اندازه كافي تحول نيافته باشد ،در انجام فعاليت هاي حسي – حركتي و درك مفاهيم عيني و انتزاعي ناتوان است . به همين دليل متخصصين علوم تربيتي توصيه مي كنند كه بايد فراگيري مهارت هاي كليدي درسي از قبيل خواندن ،نوشتن و حساب كردن براي كودكان عادي از ابتداي سن هفت سالگي شروع مي شود . بنابراين بايستي به كودكان عقب مانده ذهني اجازه بدهيم در سن تقويمي بالاتري نسبت به كودكان عادي ،يادگيري مطالب و مواد درسي را آغاز كنند و يا مطابق با شرايط بدني ،سن عقلي و سن تقويمي آنان در نوع و حجم برنامه هاي آموزشي تغييرات مفيدي ايجاد نمود تا به عملكردهاي مناسب يادگيري منجر شود . همچنين عوامل ديگر در امر يادگيري آنها مثل تحول عاطفي ،سازش يافتگي فردي و اجتماعي ،آمادگي قبلي و ايجاد انگيزش ، تمرين و تكرار ، روش هاي تدريس و موقعيت يادگيري و ……. از عوامل بسيار مهمي هستند كه مديران آموزشي بايد به آنها بپردازند . پس در نتيجه تأثير عملكرد مديران آموزشي ، در امر يادگيري و پيشرفت اين كودكان حائز اهميت است و بايد به آن پرداخته شود .
( شريفي درآمدي ،پرويز ، ص 142 ، 143 )
هدف تحقيق:
هدف كلي :عوامل مؤثر بر عملكرد مديران آموزشي مراكز دانش آموزان عقب مانده ذهني است ،به عبارت ديگر دليل انتخاب موضوع نقش و اهميت ويژه اي است كه عملكرد مديريت در رابطه با كودكان استثنايي و عقب مانده ذهني ايفا مي كند .
اهداف جزئي :
1 )بررسي تأثير مسئوليت پذيري بر عملكرد مديران مراكز كودكان عقب مانده ذهني
2 )بررسي تأثير قدرت و اخلاق سرپرستي بر عملكرد مديران مراكز كودكان عقب مانده ذهني
3 )بررسي تأثير برنامه ريزي و تنظيم آن بر عملكرد مديران مراكز كودكان عقب مانده ذهني
4 )بررسي تأثير قدرت تصميم گيري بر عملكرد مديران مراكز كودكان عقب مانده ذهني
5 )بررسي تأثير نظارت و سرپرستي بر عملكرد مديران مراكز كودكان عقب مانده ذهني
6 )ارائه پيشنهاد در زمينه عوامل مؤثر بر عملكرد مديران مراكز كودكان عقب مانده ذهني
روش تحيق :
روش اين پژوهش علمي ،مقايسه اي مي باشد ،يعني در اين پژوهش محقق ناگزير بود ،بر اساس روش مشخصي عده اي را در جهت مطالعه انتخاب نمايد .
نمونه گيري ما در مطالعات ناگزير هستيم از كل جامعه مورد مطالعه نمونه گيري نمائيم . (هومن ، 1374 )
روش تجزيه و تحليل داده ها
بدليل آن كه هر كدام از گزينه هاي پرسشنامه عامل جداگانه اي را اندازه مي گيرند و نمي توان از آن يك نمره يا مجموعه اي از نمرات را به دست آورد از آزمون مجذور كاي استفاده شد .
فرضيات تحقيق (5 سؤال مطرح شود )
1 ) آيا مسئوليت پذيري بر عملكرد مدير در مراكز آموزشي كودكان عقب مانده ذهني تأثير دارد ؟
2 ) آيا وجود قدرت و اخلاق سرپرستي بر عملكرد مدير در مراكز آموزشي كودكان عقب مانده ذهني تأثير دارد ؟
3 )آيا داشتن برنامه ريزي و تنظيم آن بر عملكرد مدير در مراكز آموزشي كودكان عقب مانده ذهني تأثير دارد ؟
4 )آيا قدرت تصميم گيري بر عملكرد مدير در مراكز آموزشي كودكان عقب مانده ذهني تأثير دارد ؟
5 )آيا نظارت و سرپرستي بر عملكرد مدير در مراكز آموزشي كودكان عقب مانده ذهني تأثير دارد ؟
كليد واژه ها
تعريف عقب مانده ذهني :
در اين مورد تعريفي كه بيشتر از همه مورد استفاده قرار مي گيرد تعريفي است كه توسط انجمن عقب ماندگي ذهني آمريكا شده و بدين قرار مي باشد :عقب ماندگي ذهني عبارت است از اعمال هوش كمتر از حد متوسط كه همراه با نقص رفتار انطباقي بوده و در دوران رشد به وجود مي آيد .
توضيح : اعمال عمومي هوش توسط آزمون هاي هوش انفرادي تعيين مي شود و اگر نتيجه حاصله 70 و يا كمتر از آن باشد اصطلاح اعمال هوشي كمتر از حد متوسط به آن اطلاق مي گردد . ( اشكوري ،هادي ،1370 ،ص 31 )
تعريف عقب مانده ذهني
اين تعريف شامل سه مفهوم كلي مي باشد كه بدين شرح است :
1 ) پايين بودن كنش هوش عمومي : به گفته و مقياس هاي وكسلر هوشبهر 69 يا كمتر عقب مانده محسوب مي شود .
2 ) رفتار سازشي : اشاره دارد به توانايي فرد در عملكرد مستقل فردي و مسئوليت پذيري اجتماعي .
3 ) دوران رشد و تحول : اشاره به اهميت سال هاي حساس رشد و تحول از بدو تولد تا 18 سالگي .( شريفي درآمدي ، پرويز ، 1373 ، ص 19 )
انطباق :
درجه و حدي است كه شخص مي تواند مطابق معيارهاي سني و فرهنگي – رسيدگي ، يادگيري استقلال (بدون كمك به ديگران ) و مسئوليت اجتماعي از خود نشان داده و در صورت لزوم راه و روش ديگري متناسب با آن موقعيت اتخاذ نمايد . به عبارت ساده تر رفتارهاي انطباقي انتظاريست كه ديگران از توانايي انجام اعمال مختلف يك شخص دارند . ( سليمي اشكوري ، هادي ، 1370 ،ص 27 )
مديريت
منظور از مديريت فعاليت و عملي است كه در موقعيتي سازمان يافته ،براي هماهنگي و هدايت امور در جهات هدف هاي معيني صورت مي گيرد . مديريت علمي تلقي مي شود كه بر دانش و يافته هاي علمي ،توانايي هنري ،مهارت فني و اخلاق اجتماعي مبتني است . به عبارت ديگر ، كسي را مدير مي دانيم كه بتواند در محيط كار خود به اقتضاي موقعيت ،اصول و يافته هاي علمي و مهارت هاي فني را هنرمندانه و با رعايت موازين اخلاقي به كار بندد ، مشكلات را حل كند و هدفي را تحقق بخشد .( علاقه بند ،علي ،1385 ،ص 13 )
مديريت يعني هماهنگي منابع انساني و مادي در جهت تحقق و تكميل هدف هاي سازمان .(ج . رونزويك 1974 )
مديريت در حقيقت عبارتست از اتخاذ تصميم براي پيشبرد امور . بنابراين مديريت يعني اخذ اطلاعات و تنظيم آنها به منظور انجام عمل لازم سازماني .
( جي ، دبليو ،فورستر 1962 )
مديريت عيني هماهنگي همه امكانات و منابع از طريق عمليات برنامه ريزي ،سازماندهي ،هدايت و كنترل ، بطوريكه هدف هاي مشخصي تحقق پذيرد .( ال سپسك 1974 ) (مركز تربيت معلم ، 1373 ، ص 6 )
سرپرستي : از نظر لغوي در زبان انگليسي سرپرست از دو واژه بزرگ و گسترده ، بينايي يا قدرت تصور و يا قدرت ديد تشكيل شده است . بنابر تعريف ، سرپرست به كسي اطلاق مي گردد كه ديگران را هدايت و اداره مي كند و در سازمان بر خلاف ساير رده هاي مديريتي افراد غير مدير را اداره مي كند .
(مرتضوي ،1372 ،ص 24 )
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.