پایان نامه ساخت و فرمولاسيون گرانول جوشان پوسته دانه اسفرزه
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چكيده فارسي ………………………………………………………………………………………………
چكيده انگليسي ……………………………………………………………………………………………..
پيش گفتار ……………………………………………………………………………………………………
بخش اول – مباحث نظري
فصل اول – اسفرزه
1-1 اسفرزه …………………………………………………………………………………………………
1-1-1- ريخت شناسي ………………………………………………………………………………….
2-1-1- زمان جمعآوري ……………………………………………………………………………….
3-1-1- خرده نگاري …………………………………………………………………………………….
4-1-1- طرز نگهداري …………………………………………………………………………………..
5-1-1- دامنه انتشار …………………………………………………………………………………….
6-1-1- مواد متشكله ……………………………………………………………………………………
7-1-1- مواد مصرف گياه …………………………………………………………………………….
8-1-1- مهمترين اثرات گزارش شده اسفرزه ……………………………………………………
1-8-1-1- بيماريهاي قلبي – عروقي ……………………………………………………………….
9-1-1- نحوه مقدار مصرف به عنوان ملين گياهي …………………………………………….
10-1-1- مكانسيم اثر …………………………………………………………………………………..
11-1-1- موارد عدم مصرف …………………………………………………………………………
12-1-1- در دوران بارداري و شيردهي ………………………………………………………….
13-1-1- تداخل دارويي ………………………………………………………………………………..
14-1-1- موارد احتياط …………………………………………………………………………………
15-1-1- اشكال دارويي ………………………………………………………………………………..
2-1- كنترل كيفي و كمي شيميايي پوسته دانه اسفرزه ……………………………………….
فصل دوم – يبوست
1-2- يبوست ……………………………………………………………………………………………….
2-2- اتيولوژي …………………………………………………………………………………………….
3-2- درمان ………………………………………………………………………………………………..
1-3-2- درمان غير دارويي ……………………………………………………………………………
2-3-2- درمان دارويي ………………………………………………………………………………….
4-2- سوء مصرف ريلمينها ………………………………………………………………………….
فصل سوم – كليات فرآورده جوشان
1-3- مقدمه …………………………………………………………………………………………………
2-3- تعريف پودر ………………………………………………………………………………………..
1-2-3- انواع پودرها …………………………………………………………………………………….
3-3- تعريف گرانول ……………………………………………………………………………………..
1-3-3- انواع گرانولها …………………………………………………………………………………..
4-3- مزاياي فرآوردههاي پودري و گرانولي ……………………………………………………
5-3- معايب پودرها و گرانولها ……………………………………………………………………….
6-3- كلياتي در مورد فرآوردههاي جوشان ……………………………………………………..
1-6-3- مكانسيم ايجاد جوش در فرآوردههاي جوشان ……………………………………..
2-6-3- مواد بكار رفته در فرآوردههاي جوشان ………………………………………………
1-2-6-3- منابع اسيدي ………………………………………………………………………………..
2-2-6-3- منابع بازي …………………………………………………………………………………..
3-2-6-3- چسباننده …………………………………………………………………………………….
4-2-6-3- تركيبات شيرين كننده ……………………………………………………………………
5-2-6-3- تركيبات طعم دهنده ………………………………………………………………………
6-2-6-3- رنگ دهنده …………………………………………………………………………………..
7-2-6-3- مواد افزايش دهنده محلوليت …………………………………………………………..
8-2-6-3- مواد پايدار كننده …………………………………………………………………………..
7-3- بستهبندي ……………………………………………………………………………………………
8-3- انواع فرآوردههاي جوشان …………………………………………………………………….
1-8-3- پودرهاي جوشان ……………………………………………………………………………..
2-8-3- گرانولهاي جوشان ……………………………………………………………………………
1-2-8-3- گرانولاسيون مرطوب ……………………………………………………………………
1-1-2-8-3- مزاياي گرانولاسيون مرطوب ……………………………………………………..
2-2-8-3- گرانولاسيون خشك ………………………………………………………………………
3-2-8-3- گرانولاسيون به روش ذوب ……………………………………………………………
9-3- آزمايشات كنترل فيزيكوشيميايي گرانولهاي جوشان ………………………………….
1-9-3- خصوصيات ظاهري ………………………………………………………………………….
2-9-3- تعيين مقدار موثره دارويي …………………………………………………………………
3-9-3- زمان جوشش و انحلال ……………………………………………………………………..
4-9-3- PH محلول ……………………………………………………………………………………..
5-9-3- تعيين مقدار رطوبت گرانولها ………………………………………………………………
10-3- آزمايشات پايداري و تعيين غير مفيد دارو ……………………………………………..
1-10-3- آزمايش پايداري تسريع شده ……………………………………………………………
2-10-3- آزمايش پايداري ادواري ………………………………………………………………….
3-10-3- عمر قفسهاي ………………………………………………………………………………….
فصل چهارم – كار تجربي
بخش دوم : مباحث تجربي
1-4- مقدمه …………………………………………………………………………………………………
2-4- وسايل و دستگاههاي بكار رفته ………………………………………………………………
3-4- مواد بكار رفته ……………………………………………………………………………………..
4-4- تهيه پودر پوسته دانه اسفرزه ………………………………………………………………..
1-4-4- كنترلهاي كيفي و كمي شيميايي پوسته دانه اسفرزه ……………………………..
5-4- تعيين ريزش پودر ………………………………………………………………………………..
6-4- تهيه گرانول جوشان ……………………………………………………………………………..
7-4- آزمونهاي كنترل فيزيكوشيميايي …………………………………………………………..
1-7-4- بررسي خواص ظاهري ……………………………………………………………………..
2-7-4- تعيين ريزش گرانولها ………………………………………………………………………..
3-7-4- آزمون تعيين PH محلول …………………………………………………………………..
4-7-4- تعيين مدت زمان جوشش و چگونگي انحلال …………………………………………
5-7-4- آزمون تعيين مقدار موثر دارويي ………………………………………………………..
6-7-4- آزمايش پايداري ………………………………………………………………………………
1-6-4- انتخاب مخلوط اسيد و باز در حضور اسفرزه ………………………………………
2-6-4- استفاده از سورفكتانتها ……………………………………………………………………
3-6-4- اصلاح طعم فرمولاسيونهاي منتخب …………………………………………………….
4-6-4- اصلاح طعم فرمولاسيون توسط شيرين كننده ………………………………………
5-6-4- انتخاب فرمولاسيون نهايي …………………………………………………………………
فصل پنجم – نتايج و بحث
1-5- مقدمه …………………………………………………………………………………………………
2-5- نتايج و بحث مربوط به مطالعات انجام شده بر روي ريزش پودر اسفرزه ……..
1-2-5- تابعيت ريزش پودر اسفرزه ……………………………………………………………….
2-2-5- نتايج حاصل از بررسي ريزش پودر اسفرزه توسط دستگاه ريزش سنج …..
3-5- نتايج حاصل از بررسي ريزش پودر اسفرزه با محاسبه انديس كار و ضريب هانسر
4-5- بررسي فرمولاسيونهاي تهيه شده بررسي انتخاب منابع اسيدي و بازي ……..
5-5- بررسي فرمولاسيونهاي تهيه شده جهت دستيابي به PH مناسب …………………
6-5- بررسي فرمولاسيونهاي تهيه شده از سورفكتانتهاي مختلف ……………………..
7-5- بررسي فرمولاسيون تهيه شده از منابع اسيدي و بازي، طعم دهنده و شيرين كننده
8-5- بررسی فرمولاسیون جدول (13-4) حاوی شکر و آسپارتام………………………..
9-5- نتايج حاصل از نظر خواهي داوطلبين در مورد 3 فرمولاسيون …………………….
10-5- آزمونهاي پايداري تسريع شده …………………………………………………………….
11-5- نتيجهگيري نهايي ……………………………………………………………………………….
چكيده فارسي:
عنوان پايان نامه : ساخت و فرمولاسيون گرانول جوشان پوسته دانه اسفرزه
نگارنده: بهاره افشاري
اساتيد راهنما: دكتر فرازمجاب – دكتر سيد عليرضا مرتضوي
آدرس: دانشكده داروسازي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي – درماني شهيد بهشتي، تهران كدپستي: 6153-14155
در اين تحقيق فرآورده جوشان حاصل از پوسته دانه اسفرزه در خانواده بارهنگ بصورت گرانولاسيون مرطوب تهيه شد. پوسته دانه اسفرزه از شركت ايران داروك تهيه تحت و تستهاي فارماكوپهاي شامل: (ضريب تورم، خاكستر تام، وزن خشك و مواد ناخالصي) مبتني بر استاندارد رفرانسها قرار گرفت. سپس فرمولاسيونهاي متعددي، (در مجموع 30 فرمولاسيون) شامل نسبتهاي متفاوتي در پوسته دانه اسفرزه، اسيد و بازهاي مختلف شامل (اسيد سيتريك،اسيد تارتاربك و سديم بيكربنات)،پلي و منيل پيروليدون بعنوان چسباننده، افزودنيهاي ديگر شامل (رنگ دهنده، طعم دهنده و شيرين كننده) با هم مخلوط هستند و توسط اتانول %90 به گرانول تبديل شدند گرانولهاي تهيه شده از يك بامش 10 عبور داده شدند و در آون با دماي سانتيگراد خشك گرديدند. سپس از يك بامش 20 عبور داده شد. نتيجه فرمولاسيونها تهيه شده توسط خصوصيات ظاهري، زمان جوشش وPH، ريزش و ميزان ماده مؤثره بررسي شد. البته بايد توجه داشت كه هر گرم از گرانول تهيه شده معادل 40 ميليليتر موسيلاژ به دنبال اضافه كردن بافر با 8/6= PH ميدهد.
3 فرمولاسيون با طعمهاي مختلف تهيه شد و توسط 10 نفر از داوطلبين سالم تست شد. بعد از انجام آناليزهاي آماري (فريدمن- ويكگسون)، بهترين فرمولاسيون شامل (%9 اسيد سيتريك، % 19 اسيد تارتاريك با %32 سديم بي كربنات، % 40 پوسته دانه اسفرزه، 300 ميليگرم ساكاند، 750 ميليگرم آسپارتام) انتخاب شد. سرانجام مطالعات پايداري تبريع شده روي فرمولاسيون منتخب به مدت 6 ماه در دماي سانتيگراد و رطوبت % 75 انجام شد. در طي ماه 1، 2، 3 و 6. نمونه گيري انجام و تستهاي فيزيكوشيميايي روي فرمولاسيون صورت گرفت. در نتايج اختلاف معنيداري (05/0 > P) ديده نشد و پارامترهاي گفته شده در بالا در طي 6 ماه روي فرمولاسيون انجام گرفت.
كلمات كليدي: پسيلوم اواتا، گرانولهاي جوشان، پوسته دانه اسفوزه، فرمولاسيون گرانول، گرانولاسيون مرطوب، مطالعات پايداري.
Abstract
Subject: Preparation and Formulation of effervescent granules from psylliom husk
Author: Bahareh Afshari
Supervisors: Dr.S.A. Mortazavi & Dr. F. Mojab
Address: School of pharmacy, shahid Beheshti university (M.C.), P.O.
Box: 14155-6153/ Tehran.
In this study effervescent psyllium husk (plantago ovata fam. Plantaginaceae) granules were prepared, using the wet granulation method. With of psyllium husk was obtained from Iran – Darouk company and underwent pharmacopoeal tests, (Suelling indeed , total ash, moisture content and foreign organic matter ) based on standard references. Next various pormulations (over – all 30 formulations) containing defferent ratios of the husk , various acids and bases including citric acid , tartaric acid and sodium bicarbonate, poly rinyl pyrrolidone (PVP, as binder) and other additives (including: colouring agent and sweetener) were thoroughly mixed and formed into granules , following the addition of ethanol (90%). The granules prepared were then initially passed through amesh # losiere, dried in a oven and subsequently passed through a mesh # 20 sierce. The resulting formulations were then tested in terms of apparent characteristics, effervescence time, PH, flow ability and assay of active ingredients.
It should be noted that each gram of the granules prepared should form. at least 40ml of mucilage on the addition of (PH, 6.8 buffer (final volume of 500 ml).
There formulations with different tastes were prepared and tested by 10 healthy – volunteers. After statistical analysis (Freedman & Wilcox an) , the best formulation was selected (containing ; citric acid 9% , tartinc acid 19% , sodium bicarbonate 32% , psylliom husk 40% , sucrosc 300 mg, aspartame 750 mg) . finally , accelerated Stability studies were performed on the selected formulation for 6 months at a temperature of and 75% R.H.
At interrals of 1, 2, 3 and 6 months , samples were taken and examined in terms of all the physicochemical tests mentioned above. Results obtained showed no significant change (P>0/05) in the parameters tested over a period of 6 months.
Key words: pysllium ovata, Effervescent Granules, Psylliom Husk , Granule Formulation, wet granulation , stability studies.
پيشگفتار:
امروزه ضمن گسترش روز افزون تحقيقات در زمينه داروهاي گياهي، تجويز و كاربرد آنها روز به روز در كشورهاي مختلف جهان رو به افزايش است. علت عمده اين توجه آن است كه گياهان در قرنهاي پيش مورد مصرف دارويي بودهاند و اثرات درماني آنها در طول ساليان متمادي تجزيه و به اثبات رسيده است، كشور ايران نيز از لحاظ جغرافيايي و آب و هوايي از موقعيت مناسبي برخوردار است و برخورداري از اين عامل مهم باعث گرديده در بين گياهان دارويي موجود در ايران كه رشد گونههاي مختلف گياهي در آن امكان پذير باشد همچنين سابقه بسيار طولاني در كاربرد آنها توسط دانشمندان بزرگ و صاحب نام، از پيشروان استفاده از گياهان در درمان بوده و نقش بسزايي در تكامل گياه درماني در طي قرون و اعصار ايفا نموده است.
گياه اسفرزه با نام علمي Psylium ovata به منظور درمان يبوست و ضد التهاب دستگاه گوارشي به كار ميرود. البته اثرات درماني متعددي به غير از موارد بالا از اين گياه كشف شده، از جمله اين كاربردها ميتوان: كمك به كاهش كلسترول خون و همچنين كاهش قند خود در افراد ديابتي را نام برد. لذا با توجه به اثرات درماني اين گياه، پذيرش بهتر بيماران و سهولت مصرف توسط بيماران و عدم وجود آن به صورت جوشان در بازار دارويي كشور، در اين پاياننامه اقدام به تهيه فرمولاسيون گرانول جوشان پوسته دانه اسفرزه نموديم. لازم به ذكر است اثر درماني اسفرزه هم در دانه و هم در پوسته دانه آن موجود ميباشد كه خاصيت معيني آن در پوسته دانه 5 برابر دانه اسفرزه ميباشد.
فصل اول
اسفرزه
1-1- اسفرزه
عبارت است از دانه های خشک شده یا پوست دانه های گیاه، بصورت رسیده و تمیز شده از Plantago ovata Forsk از خانواده بارهنگ (Plantaginaceae) است که حداقل حاوی 15 درصد موسیلاژ می باشد.
نام علمی: Plantago ovata Forskal
نام انگلیسی:
Spangle seeds, plue psyllium seeds, Blonde psyllium, Indian plantago seeds
نام عربی: برزقطونا (Barz qutuna)
نام مترادف: Plantago trichophylla
نام خانواده: Plantaginaceae (خانواده بارهنگ)
پلانتاگو در لاتین به معنای پاشنه پاست که مربوط به شکل برگ می باشد. و پيسلیوم در یونانی به معنای کک است که مربوط به شکل، رنگ و اندازه دانه ها می باشد و اواتا نیز مربوط به شکل برگها است.(1) و (2)
1-1-1 ریخت شناسی:
گیاه Plantago ovata ، گیاهی است علفی، چند ساله به بلندی 5 تا 10 سانتی متر، بدون ساقه و با کرکهای نرم. برگها، کشیده، باریک تا نیزه ای ، نوک تیز و به سمت پایه باریک و دو شاخه و بطور کامل یا به صورت پراکنده دارای دندانه های ریز بوده پوشیده از کرکهای کم و بیشس فراوان میباشد. سنبله ها و دم گل ها به طول 1 تا 9 سانتی متر و کرکدار هستند. سنبله گرد یا کشیده به طول 5/0 تا 2 سانتی متر دارای گلهایی متراکم است. براکته گرد – تخم مرغی به بلندی 3 میلی متر قسمت بالایی آن دارای مژکهای نقره ای و کانالدار است. کاسه گل تخم مرغی – بیضی به طول 5/2 میلی متر و قایقی شکل است گلبرگها لوبدار، تخم مرغی یا گرد – قلبی شکل به طول 75/2-5/2 میلی متر، قایقی شکل و تخمدان دارای دو تخمک است. دانه های این گیاه با دانه گیاهان تیرۀ شب بو، میوه های تیره گندمیان و سایر گونه های جنس Plantago نظیر P.lanceolata و Pindica اشتباه شود. دانه ها و پوست دانه، اندام دارویی این گیاه را تشکیل میدهد. دانهها 1 تا 5/3 میلی متر طول و 1 تا 7/1 میلی متر پهنا دارند و تخم مرغی و قایقی شکل به رنگ خاکستری مایل به قهوه ای با ته رنگ ملایم صورتی و واجد یک نقطۀ تخم مرغی قرمز مایل به قهوه ای در سطح محدب و یک هلیوم قهوه ای پوشیده با غشایی سفید در سطح مقعر می باشد، اندوسپرم سخت، جنین راست، تقریبا به اندازه طول دانه می باشد. دارای دو لپه است. ایپدرم موسیلاژی است و در اب متورم می شود و به صورت نیمه شفاف در می آید.[
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.