پایان نامه بیماران معتاد تزريقي
چكيده
با توجه به افزايش معتادان تزريقي و موارد بستري آنان در بخشهاي عفوني و پيچيدگيهاي مشكلات پزشكي آنان، درك بهتر ويژگيهاي بيماريهاي عفوني در اين افراد ضروري است. اين مطالعه با هدف بررسي اپيدميولوژي، شيوع و سير انواع بيماريهاي عفوني برروي 126 مورد بستري در 122 معتاد تزريقي در بخشهاي عفوني دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي از خرداد 81 الي دي 82 انجام شده است. عفونتهاي اين افراد در گروههاي پوست و بافت نرم، استخوان و مفاصل ، اندوكارديت و عروقي، ريوي و سل، هپاتيت، CNS ، داخل شكمي، Sepsis و ايدز مورد بررسي قرار گرفت. شايعترين گروههاي بيماري به ترتيب عفونتهاي پوست و بافت نرم ، ريوي و هپاتيت بود. آبسة بافت نرم، پنوموني و سلوليت به ترتيب بيشترين فراواني را داشتند. تب شايعترين شكايت و فراوانترين يافتة غير طبيعي بود. شايعترين علل تب به ترتيب عفونتهاي ريوي، عفونتهاي جلدي و بافت نرم و علل غير عفوني بود. سرولوژي HIV در 20 بيمار( 7/35%) از 59 بيمار مثبت بود. 9 مورد سل ريوي اسمير مثبت 27% عفونتهاي ريوي را تشكيل ميداد. متوسط زمان بستري 14 روز بود. 3/57% بيماران با بهبودي ترخيص، 1/8% ارجاع، 17% بيمارستان را ترك و 7/17 % فوت كردند.
مقدمه
عفونت در معتادان تزريقي به علت پيچيدگي مشكلات پزشكي اين بيماران و وضعيت رواني اجتماعي خاص آنان همواره براي پزشكان مشكلساز بودهاست. عفونت شايعترين علت مرگ در معتادان تزريقي است. (7) روش برخورد با بيماريهاي عفوني در اين بيماران نيازمند درك حالات رفتاري معتادان و تكامل روشهاي مواجهه با مشكلات آنان ميباشد به نحويكه منجر به اقدامات درماني موفقيتآميز گردد. بيشتر پيچيدگيهاي عفونتهاي مرتبط با مواد مخدر از انتشار عوامل عفوني بين معتادان به تزريق هروئين رخ ميدهد.(8)
تظاهرات اين بيماريها بسيار متنوع و اغلب غير اختصاصي است مانند تب، ضعف، كاهش وزن، درد و تنگي نفس، لذا تشخيص طيبعت واقعي بيماري در اغلب موارد دشوار است. از طرفي واكنشهاي تبدار در يك فرد IVDA 1 ممكن است به واسطة مواد سمي يا ناخالصيهاي موجود در مادة مخدر تزريقي باشد. مشكل ديگر اين است كه اين افراد به طور شايعي بدون تجويز پزشك از آنتيبيوتيكها جهت خوددرماني يا پيشگيري از عفونتها استفاده ميكنند. لذا كشتها ممكن است منفي باشد يا فقط در مورد برخي از عوامل بيماريزا مثبت شود از سوي ديگر به علت همين مصرف نابجاي آنتيبيوتيكها شيوع مقاومتهاي دارويي در اين افراد بالاتر است.(7)
اپيدمي ايدز كه ارتباط فراواني با استفاده از سوزن مشترك بين اين افراد دارد همراه با كليه تظاهرات، عوارض و پيچيدگيهايش مسئله را پيچيدهتر ميكند. از طرفي به علت احتمال بالاتر رفتارهاي جنسي پرخطر در اين گروه از افراد احتمال بيماريهاي مقاربتي نيز بيشتر است.(7)
الگوي تظارهرات و عوارض بيماريهاي عفوني در افراد IVDA پيوسته در حال تغيير است. در مطالعات قبل از سال 1970 مالارياي فالسيپاروم و كزاز از موارد شايع در اين افراد بود ولي در حال حاضر كمتر ديده ميشوند، در عوض عفونت با ويروس عفوني در افراد IVDA ارگانيسمهاي نامعلومي مانند سراشيا و سودومونا در نواحي جغرافيايي خاص ذكر شدهاند. بنابراين روند اپيدميولوژيك در هر منطقه در IVDA ها مهم است.
جامعة ايران طي دهههاي اخير همواره از مشكل اعتياد رنج ميبرده است. شيوع اعتياد تزريقي همزمان با انتقال HIV و HCV بر مشكل فوق افزوده است.(9) بر اساس آخرين آمارهاي رسمي اكنون سه ميليون و 700 هزار نفر در كشور به مواد مخدر اعتياد دارند. ازا ين تعداد دو ميليون و 500 هزار نفر سوء مصرف مواد مخدر دارند. اين آمار از تعداد معتادان شناسائي شده به دست آمده در صورتيكه شمار معتادان به مواد مخدر در كشور بسيار بيشتر از اين ميزان است.(6) بر اساس يك بررسي در اواخر سال 1998 ، 2/16 % جمعيت معتاد تحت مطالعه، طي يك ماه منتهي به نمونهگيري، تزريق مادة مخدر داشتند. جالب آن است كه 30% كسانيكه تزريق وريدي داشتند از قابليت انتقال ويروس ايدز از اين طريق اطلاعي نداشتند. نيمي از اين افراد از سوزن مشترك استفاده ميكردند. (10) جهت مقايسه در آمريكا تخمين زده ميشود يك ميليون و دويست هزار نفر، در اتحادية اروپا هفتصدوپنجاه هزار نفر و در استراليا صدهزار نفر اعتياد تزريقي دارند.(11)
امروزه ايدز در رأس علل مرگ و مير جوانان و در رتبه چهارم علت مرگ در تمام سنين قرار گرفته است. تا آخر سال 2000، پنجاه و هشت ميليون مبتلا به ويروس HIV در سرتاسر دنيا وجود داشتهاند و بيست و دو ميليون نفر به واسطة ايدز جان باختهاند.(10) قريب سه چهارم موارد ثبت شده در مالزي، ويتنام، چين، جنوب شرقي هندوستان و ميانمار، در بين افراد معتاد تزريقي رخ داده است. در غرب اروپا نيز اعتياد تزريقي عامل 44% موارد جديد ايدز ميباشد. در ايران 67% افراد HIV مثبت معتاد تزريقي هستند.(5)
عليرغم ابعاد مسئله ، در ايران مطالعات كمي در زمينه تظاهرات بيماريهاي عفوني در معتادان تزريقي انجام گرفته است. به عنوان مثال طي چهار سال گذشته از 1356 مقاله ارائه شده در كنگرههاي سالانه بيماريهاي عفوني و گرمسيري تنها دو مقاله در اين رابطه بوده است.(2و4)
اين مطالعه گامي در جهت بررسي اپيدميولوژي وتظاهرات بيماريهاي عفوني در افراد IVDA و مقايسة آن با نتايج مطالعات ديگر و آمار مطرح شده در كتب مرجع است. نتايج اين بررسي ضمن آنكه در پايهريزي مطالعات بعدي مفيد خواهد بود ، در برنامهريزيهاي راهبردي و طراحي نحوة ادارة بيماريهاي عفوني در افراد IVDA در ايران كمك كننده است.
بازنگري منابع و اطلاعات موجود
Klatt و همكارانش در يك مطالعه جهت بررسي علت مرگ در معتادان تزريقي دريافتند كه عفونت شايعترين علت مرگ در IVDA هاي بستري در بيمارستان است.(7)
در يك مطالعه بزرگ در اسپانيا طي سالهاي 1977 تا 1991 مشخص شد كه بيماريهاي عفوني 60 تا 80% علل بستري و 20 تا 30 % موارد مرگ را در معتادان تزريقي تشكيل ميدهد. در بين هفدههزار مورد عفونت گزارش شده در IVDA ها از 72 بيمارستان هپاتيت ، ايدز، عفونتهاي بافت نرم، آندوكارديت، TB و كانديديازيس سيستميك بيشترين شيوع را داشتند. آندوكارديت در هفت درصد معتادان تزريقي رخ داده بود و بيشترين موارد مرگ و مير در زمينة ايدز بود.(11)
Crane و همكارانش در سال 1986 در Detroit در 180 معتاد تزريقي كه با كتريمي داشتند( 15% كل موارد عفونت) متوجه شدند كه 41% اين افراد مبتلا به اندوكارديت و 34% آنها دچار سلوليت يا آبسههاي جلدي هستند.در 33% استاف حساس به متيسيلين، در 24% استاف مقاوم به متيسيلين و در 20% استرپتوكوك عامل باكتريمي بود.(12)
Marantz و همكارانش در سال 1987 لزوم بستري معتادان تزريقي تبدار را مورد بررسي قرار دادند. در 87 مورد بستري با تب بالاي در 38% موارد تشخيص نهايي پنوموني، در 26% موارد بيماريهاي خفيف و خود محدود مانند سندرمهاي ويرال، فارنژيت و واكنشهاي تبزا، در 13% موارد اندوكارديت و 23% موارد ساير علل عفوني بود. 29% بيماراني كه در ابتدا جهت آنها بيماري خفيف مطرح بود بيماري جدي و خطرناكي داشتند. اين مطالعه نشان داد كه تشخيص اوليه توسط پزشك اورژانس در اين افراد ارتباط كمي با تشخيص نهايي بيماريهاي خطيري همانند آندوكارديت دارد و لزوم بستري هر فرد IVDA تبدار را مورد تأكيد قرار داد.(13)
جهت بررسي فراواني عفونتهاي جدي ولي مخفي در معتادان تزريقي Samet در يك مطالعه كه نتايج آن در سال 1990 منتشر گرديد با پيگيري 285 فرد IVDA تبدار كه به اورژانس مراجعه كرده بودند متوجه شد كه 4% اين افراد دچار عفونت پنهان ولي شديد هستند. از 283 نفر 180 نفر علائم واضح عفونت را داشتند كه 71% آنها مبتلا به پنوموني يا سلوليت بودند. از 103 نفري كه علامت واضحي از بيماري عفوني نداشتند 11 نفر(4%) دچار يك بيماري عفوني شديد بودند كه 7 نفر آنها باكتريمي داشتند . او دريافت كه ارزيابي اوليه توسط پزشك و تستهاي كلينيكي در اورژانس نميتواند اين موارد را تشخيص دهد و بهترين كار انجام كشت خون جهت هر فرد تزريقي تبدار ميباشد و در صورتيكه بيمار به نحو قابل اعتمادي در دسترس نباشد لازم است بستري گردد.(14)
در ايران مطالعات كمي در رابطه با عفونت در معتادان تزريقي انجام شده است. بيشتر اين مطالعات در معتادان زنداني يا در مراكز بازپروري انجام شده است.
در سال 1998 ميراحمدزاده و همكارانش شيوع HIV را در 1061 معتاد( تزريقي و غير تزريقي) در اردوگاه بازپروري معتادان در شيراز بررسي كردند. 2/1% معتادان تزريقي و 3/0 % معتادان غير تزريقي و در مجموع 76/0% معتادان HIV مثبت بودند.(15)
در مطالعهاي كه توسط دكتر زالي و همكارانش در سال 1995 انجام و در سال 2001 منتشر شد شيوع سرولوژي مثبت HCV در 402 مرد معتاد تزريقي زنداني مورد بررسي قرار گرفت. 182 نفر از اين افراد(45%) سرولوژي مثبت داشتند.(16)
دكتر مكري در سال 2002 گزارشي مبسوط از وضعيت اعتياد و مؤلفههاي اپيدميولوژيك آن در ايران ارائه داد. اين اطلاعات از مطالعه سازمان بهزيستي در سالهاي 1998 و 1999 در 28 استان كشور و برروي 1472 معتاد انجام شده بود . تعدادي از اين افراد زنداني ، گروهي مراجعين به مراكز درماني و تعدادي از معتادان خياباني بودند.25-20% اين افراد سابقه تزريق وريدي را ميدادند و 15-10 % طي يك ماه گذشته تزريق وريدي مادة مخدر داشتند. اين افراد عمدتاَ هروئين تزريق ميكردند و متوسط سني آنها دو سال كمتر از متوسط سني معتادان غير تزريقي بود. 8/37 % IVDA هاي مراجعه كننده به مراكز درماني و 2/70% IVDA هاي خياباني استفاده مشترك از سوزن را جهت تزريق ذكر ميكردند. ميزان بيسوادي در معتادان تزريقي كمتر از غير تزريقي بود.(9)
خاني و وكيلي در مطالعهاي در سال 2001 برروي 346 مرد معتاد زنداني در زنجان ارتباط معنيداري بين سطح سواد و وضعيت شغلي با آلودگي به HIV,HCV,HBV پيدا نكردند ولي ارتباط محكمي بين سوء مصرف وريدي با دارو با سرولوژي مثبت HCV و HIV و خالكوبي با سرولوژي مثبت HBV و HIV وجود داشت. 37% اين افراد تزريق هروئين و 12% از سوزن مشترك استفاده كرده بودند.(20)
رنجبر و همكارانش در فاصله سالهاي 1375 تا 1381 كليه معتادان تزريقي كه با تشخيص بيماري عفوني در بخش عفوني بيمارستان سينا در همدان بستري شده بودند را مورد بررسي قرار دارند. تعداد كل بيماران 102 نفر بود كه عفونتهاي آنان در چند گروه شامل عفونتهاي پوست و بافت نرم، عفونت استخوان ومفصل، اندوكارديت، پنوموني، هپاتيت، ايدز و سپتي سمي تقسيم ميشد. طيف سني بيماران بين 65-16 سال متغير و همگي مرد بودند. شايعترين عفونتها شامل عفونت پوست و بافت نرم( 2/40 %)، هپاتيت و سپتي سمي هر كدام( 6/23 %) بود.
در بين انواع هپاتيت، هپاتيت B در 7/41% و هپاتيت C در 8/20 % بيشترين فراواني را داشتند. مدت زمان بستري بين يك تا 25 روز متغير بود. ميزان مرگ و مير 6/17% بود كه بيشترين علت منجر به فوت سپتي سمي 6/55% و پس از آن هپاتيت فولمينانت 4/33 % بود. 7/10% بيماران اقدام به خود درماني كرده بودند . نتيجة درمان در 58% بهبودي كامل، در 6/19 % انتقال به بخش جراحي، 6/17% فوت، 9/2% ترخيص با ميل شخصي و 98/0% نيز متواري شدند.
1 –Inttavenus drug abuser
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.