پایان نامه میزان ماندگاری فاکتورهای عملکرد ماهیچه ای ناشی از تمرینات قدرتی بیشینه و فرابیشینه در بانوان ورزشکار
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- عنوان صفحه
- چکیده ………………………………………………………………………………………………………….1
- فصل اول: کلیات تحقیق
- 1-1 مقدمه. 2
- 1-2 بیان مساله. 5
- 1-3 ضرورت و اهمیت تحقیق.. 12
- 1-4 اهداف تحقیق.. 17
- 1-4-1 هدف کلی.. 17
- 1-4-2 اهداف ویژه 17
- 1-4-3 اهداف کاربردی.. 17
- 1-5 فرضیه های تحقیق.. 18
- 1-6 محدودیت های تحقیق.. 18
- 1-6-1 محدودیت های خارج از کنترل محقق.. 18
- 1-6-2 پیش فرض های تحقیق.. 18
- 1-7 تعاریف واژه ها و اصطلاحات… 19
- فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده
- 2-1 مقدمه. 21
- 2-2مبانی نظری.. 22
- 2-2-1 توان……………………………………………………………………………………………………………………………29
- 2-2-2 قدرت عضلانی…………………………………………………………………………………………………………….29
- 2-2-3 حداکثر قدرت بیشینه 1RM …………………………………………………………………………………………30
- 2-2-4 استقامت عضلانی………………………………………………………………………………………………………….32
- 2-2-5 تاثیرات تمرینات بیشینه برفاکتورهای عملکرد ماهیچهای…………………………………………………….33
- 2-2-6 بی تمرینی…………………………………………………………………………………………………. .35
- فصل سوم: مواد و روشها
- 3-1 مقدمه. 60
- 3-2 روش پژوهش…. 60
- 3-3 جامعه آماری.. 61
- 3-3 نمونه آماری.. 61
- 3-5 متغیر های پژوهش…. 62
- 3-5-1 متغیر مستقل.. 62
- 3-5-2 متغیر وابسته. 62
- 3-6 روش اجرا 62
- 3-3 ابزار و وسایل.. 67
- 3-7 روش آماری.. 68
- فصل چهارم: نتایج
- 4 – 1 یافته ها ی تحقیق.. 69
- 4 – 1 –1 داده های توصیفی متغییرهای پژوهش…. 69
- 4 –2-2 -آزمون های فرضیه. .72
- فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
- 5 – 1 نتایج.. ……90
- 5 – 2 بحث و نتیجه گیری.. 93
- 5 -3 نتیجه گیری .. 103
- 5 – 4 پیشنهادات… …..105
- 5 – 4- 1 پیشنهادات برخاسته از تحقیق.. 105
- 5 – 4 – 2 پیشنهادات برای تحقیقات آینده 106
- فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………..107
- پیوستها و ضمائم……………………………………………………………………………………………………………………………. 116
- چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………..127
چکیده
تقویت فاکتورهای عملکرد ماهیچهای در مراحل تمرینی توسعه یافته و حفظ این تواناییهای بدست آمده از مهمترین وظایف مربیان و ورزشکاران در زمان بی تمرینی و یا آسیب دیدگی بشمار میآید. با این هدف تحقیق حاضر به بررسی تعیین و مقایسه میزان ماندگاری فاکتورهای عملکردی ماهیچهای پس از اجرای یک دوره 10 هفتهای تمرینات مقاومتی بیشینه وفرا بیشینه میپردازد.
مواد و رو شها: تعداد 42 ورزشکار با میانگین سنی 3±84/20 سال میانگین وزن 7/10±62/74 کیلوگرم، قد 20/7± 24/172 سانتی متر که حد اقل 2 سال سابقه فعالیت در تمرینات مقاومتی را داشتند به طور تصادفی به سه گروه که 14 نفر در تمرین مقاومتی بیشینه (با شدت 90 تا 95% یک تکرار بیشینه)، 14 نفر در تمرین مقاومتی بیشینه (با شدت 95 تا 100% یک تکرار بیشینه) و 14 نفر تمرین مقاومتی فرا بیشینه (با شدت 100 تا 105% یک تکرار بیشینه) تقسیم شدند و بعد از 10 هفته تمرین مقاومتی هفتهای 3 جلسه به مدت 2 هفته بی تمرین شدند. در شروع تمرین و پس از اتمام دوره تمرین آزمون بعمل آمد و مجدداً بعد از 2 هفته بی تمرینی آزمونها تکرار شد. برای تجزیه و تحلیل داد ه ها از آزمونهای آمار توصیفی, آزمون واریانس یک طرفه با اندازه گیری مکرر، آزمون واریانس یک طرفه آزمون تعقیبی توکی و بونفرونی استفاده شد. (. (p≤/o5
یافتهها: نتایج نشان دادند متغیرهای میانگین قدرت، استقامت، سرعت € نبود. متغیر سرعت ماهیچهای بین گروهی تمرین قدرتی فرابیشینه 105-100 درصد، بیشینه 100-95 درصد و بیشینه 95-90 درصد معنیدار بود. متغیر توان ماهیچهای در گروه تمرین قدرتی فرابیشینه 105-100 درصد بیان گر یک اثر زمانی معنی دار بود؛ اما در گروههای تمرین قدرتی بیشینه 100-95 درصد و 95-90 درصد چنین نبود. متغیر توان ماهیچهای در گروههای تمرین قدرتی فرابیشینه 105-100 درصد، بیشینه 100-95 درصد و بیشینه 95-90 درصد معنیدار نبود.
نتیجه گیری: تمرینات قدرتی فرابیشینه 105-100 درصد، بیشینه 100-95 درصد باعث بهبود در قدرت، استقامت، سرعت و توان در درون گروه شد اما میزان ماندگاری آن فرقی با ندارد بغیر از سرعت که گروه تمرین قدرتی فرابیشینه 105-100 درصد، میزان ماندگاریش بیشتر است که بایستی به آن در زمان بی تمرینی و یا آسیب دیدگی برای ورزشکار بسیار مهم است.
واژههای کلیدی: تمرین مقاومتی، بی تمرینی، ورزشکاران، فرابیشینه
فصل اول
کلیات تحقیق
امروزه یکی از مهمترین موضوعاتی که بایستی مورد توجه مربیان و ورزشکاران قرار گیرد موضوع ماندگاری، برگشت پذیری یا به عبارتی از دست دادن تواناییها و سازگاریهای بدست آمده توسط تمرین در زمانی است که ورزشکار در مرحله بی تمرینی قرار میگیرد (فاکس[1]،1370).
اغلب حرکات ورزشی از عناصری مانند نیرو، سرعت، زمان، و دامنهای از حرکت برخوردارند که میتوان ویژگیها و تواناییهای فردی و اجزای فیزیولوژیکی از قبیل قدرت ماهیچهای، سرعت انقباض ماهیچهای، استقامت ماهیچهای و انعطاف پذیری و هماهنگی را در آن تشخیص داد (تئودور،[2]1999).
این فاکتورهای عملکرد ماهیچهای که تقویت آنها برای اجرای موفقیت آمیز فعالیتهای ورزشی در نزد ورزشکاران مهم است در مراحل تمرینی توسعه یافته و حفظ این تواناییهای بدست آمده از مهمترین وظایف مربیان و ورزشکاران در فصول مختلف تمرینی بشمار میآید. اصلیترین عامل که به حرکت و توسعه فاکتورهای عملکرد ماهیچهای مورد اشاره لطمه وارد میکند مسئله بی تمرینی یا دور شدن ورزشکار از نظم و انسجام تمرینات میباشد. ا ثر بی تمرینی بطور عمده از یک تا چند هفته بر بسیاری از مشخصههای فیزیولوژیکی و آنتروپومتریکی و حتی روان شناختی توسط بسیاری از محققان از کشورهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است که نتایج این پژوهشها عمدتاً اشاره بر تغییرات جزئی, نسبتاً زیاد و مؤثر بر شاخصهای مورد مطالعه دارند (کردی،1380). از جمله این شاخصهایی که میتوان به آن اشاره کرد استراحت خواب حداکثر اکسیژن مصرفی و فاکتورهای عملکرد ماهیچهای نظیر استقامت ماهیچهای، قدرت ماهیچهای، سرعت و انعطاف پذیری اشاره کرد.
در سالهای اخیر، استفاده از تمرینات مقاومتی جهت بهبود عملکرد ورزشی مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. فعالیت ورزشی مقاومتی، تکنیکهای تمرینی مثل تمرینات با وزنه و تمرینات توانی را در بر میگیرد. تمرینات با وزنه شامل فعالیتهایی است که در برابر یک مقاومت انجام میشود تا قدرت و استقامت عضلانی را افزایش دهد (احمدی،1389). تمرینات مقاومتی یکی از متداولترین تمرینات جهت درمان چاقی در کودکان و نوجوانان ملأ نوری شمسی و همکاران (1390) بهبود مقاومت به انسولین، دلشاد و همکاران (1390)، پیشگیری از بروز سارکوپنی در زنان بالای 50 سال، (طیبی ثانی وهمکاران، 1388) تغییرات ساختار بطن چپ، افزایش قدرت عضلانی و … است.
قدرت عضلانی توانایی و ظرفیت یک عضله یا یک گروه عضلانی، برای اعمال حداکثر نیرو علیه یک مقاومت است. بنابراین افزایش قدرت عضلانی، یکی از عوامل ضروری آمادگی برای کسانی است که در یک برنامه فعالیت جسمانی شرکت میکنند (گائینی،1386). کاربرد سنجش قدرت عبارت است از کنترل میزان پیشرفت هنگام اجرای یک برنامه تمرینی مقاومتی. با توجه به این که برنامههای تمرین مقاومتی را افراد سالم و تندرست در همه ردههای سنی اجرا میکنند، ارزیابی صحیح قدرت اجتناب ناپذیر است. قدرت عضلانی را میتوان هنگام اجرای هر نوع انقباض عضلانی مانند هم تنش (ایزوتونیک)، هم طول (ایزومتریک)، برونگرا (اکسنتریک) و هم جنبش (ایزوکینتیک) سنجید. با وجود این، آزمونهای قدرت عضلانی پویا با استفاده از انقباضهای هم تنش رایجتر هستند. قدرت هم تنش یا پویا (دینامیک) را نوعاً با حداکثر وزنهای که میتوان در یک تکرار جابجا کرد. (یک تکرار بشینه) با استفاده از وزنههای آزاد یا یک دستگاه مقاومتی میسنجند (کی پاورز،1384). درصدی از یک تکرار بیشنه، شدت (بار) تمرین را تعیین میکند و بر اساس شدت تمرین، تمرینات مقاومتی به 5 گروه زیر بیشنه (50-30% یک تکرار بیشنه)، متوسط (80-50%)، سنگین (90-80%)، بیشنه (100-90%) و فرا بیشنه (بیش از 100%) تقسیم میشود.
به طور تقریبی، تمامی ورزشها نیازمند قدرت ماهیچهای هستند. آن چه در هر ورزش مهم است قدرت ویژه آن ورزش است و قدرت بیشینه نقش مهمی در ایجاد قدرت ویژه هر ورزش دارد (هامت و ویلام[3]،2003).
توانایی ورزشکاران برای تولید قدرت بیشینه، به عواملی همچون قطر و سطح مقطع عرضی ماهیچهها و تارهای ماهیچهای به ویژه قطر تارهای میوزین همراه با پلهای عرضی آنها، ظرفیت فراخوانی تارهای ماهیچهای تند انقباض و توانایی فعالیت هم زمان تمامی ماهیچههای درگیر در یک مهارت یا حرکت بستگی دارد (هامت و ویلام،2003).
اندازه ماهیچهها تا حد زیادی به میزان هایپرتروفی ماهیچهای بستگی دارد، درحالی که قطر میوزین و افزایش محتویات پروتئینی پلهای عرضی به میزان قدرت بیشینه بستگی دارد. ظرفیت فراخوانی تارهای تند انقباض و هم زمانی فعالیتهای ماهیچهای نیز به میزان بکارگیری بارهای بیشینه و توان انفجاری تارهای ماهیچهای تند انقباض که ناشی از تمرینات قدرتی بیشینه است، وابسته میباشد. بهبود و افزایش قدرت بیشینه با ایجاد تنش ماهیچهای زیاد که نتیجه فعال سازی تعداد زیادی از واحدهای حرکتی تند انقباض در طی تمرینات قدرتی بیشینه است، افزایش مییابد. ورزشکاران بایستی از طریق تمرینات قدرتی بیشینه و توان یاد بگیرند که هم زمانی انقباضهای ماهیچهای درگیر در یک حرکت یا مهارت را افزایش دهند. از سوی دیگر، اجرای تمرینات قدرتی بیشینه باعث افزایش مهار ماهیچههای مخالف شده و در نتیجه وقتی که نیروی ماهیچهای بیشینه به کار گرفته میشود، ماهیچههای مخالف طوری هماهنگ و تربیت میشوند که مخالف حرکت منقبض نمیشوند.
آگارد [4](2002) و مرتیانی [5](1979) بیان کردند که تمرین قدرتی – مقاومتی با شدت بالا یکی از گستردهترین اشکال فعالیت بدنی مورد استفاده جهت تقویت ماهیچههای اسکلتی است (افزایش قدرت) که به طیفی از سازگاریهای ریخت شناختی و عصبی نسبت داده میشود. این سازگاریهای ریخت شناختی ابتدا شامل افزایش سطح مقطع ماهیچه (هایپرترونی) و فیبرهای ماهیچهای است که به علت افزایش در اندازه و تعداد میوفبریل ها میباشد. چنین سازگاریهایی در طی تمرینات کوتاه مدت قدرتی (چهار هفته) رخ نمیدهد، حال آن که افزایش قدرت عضلانی، قابل مشاهده خواهد بود. افزایش نیروی انقباضی بیشینه شاید تنها به واسطه توسعه سطح مقطع عضله یا حجم عضله قابل توجیه نباشد، بلکه سازگاری عصبی فیبرهای عضله نیز در بهبود حداکثر نیروی انقباضی ناشی از تمرین مشارکت میکند. توسعه قدرت بیشینه که از طریق سازگاری عصبی شکل میگیرد، حتی بدون افزایش در اندازه عضله و شکل ظاهری آن، بلکه عصب گیری با ایجاد و سازگاری در ساختارهای عصبی نیز از مهمترین عوامل تعیین کننده حداکثر قدرت انقباضی عضله است (آگارد و همکاران،2002؛ موریتانی و همکاران، 1979).
با توجه به این که کارایی و فواید تمرینات قدرتی پوشیده نیست و تحقیقات فراوانی در این زمینه انجام شده است، تأثیر اجرای تمرینات قدرتی بیشینه و فرا بیشینه به علت شدت بالای آن روی افراد معمولی (مبتدی) و یا غیر ورزشکار ممکن نیست و موجب افزایش آسیب دیدگی در این افراد خواهد شد و همچنین تأثیر این گونه تمرینات بر عملکرد ماهیچهای در ورزشکاران نیز کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. از سوی دیگر میزان ماندگاری فاکتورهای عملکرد ماهیچهای پس از اجرای این گونه تمرینات نیز مورد مطالعه و پژوهش چندانی قرار نگرفته و دانستههای در دسترس در این زمینه بسیار کم، پراکنده و محدود است. لذا هدف تحقیق حاضر تعیین و مقایسه میزان ماندگاری دو هفتهای فاکتورهای عملکرد ماهیچهای شامل قدرت ماهیچهای، استقامت ماهیچهای، توان و سرعت ماهیچهای پس از اجرای یک دوره ده هفتهای تمرینات مقاومتی بیشینه و فرابیشینه در بانوان ورزشکار میباشد.
1-2 بیان مساله
بی تمرینی بعنوان یک پدیده اجتناب ناپذیر همواره در زندگی ورزشی ورزشکاران رخ میدهد و بالطبع آثار منفی خود را بر اساس نتایج تحقیقات و گزارشهای متعددی اعلام شدهاند متناسب با طول دورهٔ بی تمرینی بر روی عملکرد ورزشکاران و شاخصهای مربوط با عملکرد و اجزای آنان خواهد گذاشت تأثیر بی تمرینی روی شاخصهای مختلف متفاوت است برای مثال در گزارشهای پژوهشی آمده است که قابلیتهای زیستی مثل قدرت و استقامت موضعی در اثر یک دوره بی تمرینی ثابت به طور یکسان تحت تأثیر قرار نمیگیرد بلکه عامل استقامت موضعی کسب شده در نتیجه یک دوره تمرین در طول هفته اول بی تمرینی خیلی سریعتر از عامل قدرت از دست میرود (بریان،1968؛ لاری، 1369).
توان و چابکی از دیگر عوامل فاکتورهای عملکردی هستند که نسبت به دو عامل اشاره شده در اثر بی تمرینی سریعتر تحت تأثیر قرار میگیرند از آنجایی که در اثر تمرینات بهبود توان فعالیت آنزیمها و ذخایر انرژی شرایط مطلوبتری را بدست میآورند از این رو در اثر بی تمرینی آنزیمها و ذخایر انرژی بدست آمده از این طریق بسرعت از بین میروند (بریان، 1968) و چابکی نیز متأثر عواملی چون توان، سرعت و هماهنگی است (تئودور[6]،1999) در اثر بی تمرینی که معمولاً با افزایش درصد چربی و وزن همراه است تحت تأثیر قرار میگیرد و ورزشکار در اجرای مهارت ورزشی خود بخوبی نمیتواند از این عامل بهره مند شود. در صد چربی بدن نیز از جمله مهمترین شاخص در زمینه اجرای مهارتهای ورزشی بشمار میآید. در اثر تمرین یا بی تمرینی بیشترین تغییرات وزن بدن ناشی از تغییرات چربی بدن است و تغییرات وزن بدون چربی در شرایط عادی بسیار ناچیز است (باله،1991).
در زمینه درصد چربی و رابطه آن با فعالیتهای بدنی تحقیقات متعددی صورت گرفته است. شواهد نشان میدهد فعالیتهای بدنی مستمر و منظم موجب کاهش چربی کل بدن، ضخامت لایه زیر پوستی در بیشتر نقاط و بهبود سطح اجرای مهارت خواهد شد (مودینه،1980) درصد چربی نیز در کارایی بدن ورزشکاران بسیار تأثیر گذار است به گونهای که یک همبستگی معکوس بین درصد چربی و اجرای مهارتهای ورزشی و نوعی همبستگی مستقیم میان وزن بدون چربی و کارایی گزارش شده است (فاکس و دونالد،1370).
امروزه پیشرفتهای علوم ورزشی بسیار چشمگیر بوده است و آمادگی جسمانی نیز به عنوان بخش مهمی از این پیشرفتها از تنوع، تغییر و توسعه به دور نبوده است. انجام تمرینات خاص برای رسیدن به آمادگی مطلوب در رشتههای ورزشی و همچنین در بحث تندرستی عمومی و میزان ماندگاری آن اهمیت ویژهای دارد. اگر این تمرینات بر پایه تحقیقات علمی استوار باشد، نتایج بهتری در پی خواهد داشت. از بین عوامل آمادگی جسمانی توان عامل مهم در رشتههایی مانند والیبال، فوتبال، بسکتبال، وزنه برداری، تکواندو و غیره است. در چند دهه گذشته، روشهای منطقی برای تقویت توانهای هوازی اندام تحتانی به کار برده شده است که از آن جمله میتوان به تمرینات با وزنه و تمرینات سرعتی اشاره کرد. اخیراً نیز تمرینات پلایومتریک به عنوان شیوهای مؤثر مورد توجه مربیان قرار گرفته است که در پی تقویت عملکردهای سرعتی و انفجاری ورزشکاران هستند. اصولاً ویژگیهای ذاتی این نوع تمرینات، تلفیق قدرت و سرعت برای تولید توان است. این تمرینات با درگیر کردن تعداد بیشتری از تارهای عضلانی در اثر فعال شدن دوکهای عضلانی و بهره مندی از ویژگیهای الاستیک یا کشسانی عضلات، سازگاریهای عملکردی منطقی در عضلات و ایجاد قدرت انفجاری بیشتر در عمل است (جیمزسی و همکاران[7]،1381).
برنامه تمرین مقاومتی ترکیبی متشکل از متغیرهاست که عبارتند از:
1) عضلهای که مورد استفاده قرارمی گیرد (عضله خاص)
2) نوع مقاومتی که استفاده میشود
-
Gimsce et al
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.